پرولاکتینوما چیست و چگونه درمان میشود؟
پرولاکتینوما یک تومور غده هیپوفیز است که در پایه مغز قرار دارد و مسئول ترشح پرولاکتین است. پرولاکتین هورمونی است که نقش مهمی در باروری و تولید شیر در زنان دارد. اگرچه پرولاکتینوما معمولاً خوش‌خیم است، اما می‌تواند علائم متعددی را ایجاد کند و بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد.
علائم و نشانه‌ها
علائم پرولاکتینوما بسته به جنسیت، سن و اندازه تومور متفاوت است. در زنان، افزایش نامتعارف پرولاکتین می‌تواند منجر به تغییرات قاعدگی، ترشح شیر از سینه‌ها بدون بارداری و کاهش میل جنسی شود. مردان ممکن است دچار کاهش میل جنسی، ناتوانی جنسی، و گاهی اوقات ترشح شیر از سینه‌ها شوند. هر دو جنس ممکن است علائمی نظیر سردرد، مشکلات بینایی و خستگی را تجربه کنند.
تشخیص پرولاکتینوما
تشخیص پرولاکتینوما معمولاً با بررسی سطوح هورمون پرولاکتین در خون آغاز میشود. اگر سطوح پرولاکتین بالا باشد، پزشک ممکن است تصویربرداری مغزی مانند MRI را برای بررسی وجود تومور در غده هیپوفیز تجویز کند. گاهی اوقات، برای رد کردن سایر بیماری‌ها که می‌توانند سبب افزایش پرولاکتین شوند، آزمایش‌های دیگری نیز انجام می‌گیرد.
درمان پرولاکتینوما
درمان پرولاکتینوما بستگی به اندازه تومور، علائم، و شرایط خاص فرد دارد. گزینه‌های درمانی عبارتند از:
1. داروها: معمولاً اولین گزینه درمانی، استفاده از داروهایی است که سطح پرولاکتین را کاهش می‌دهند. این داروها، مانند کابرگولین و بروموکریپتین، می‌توانند در بیشتر موارد سطح پرولاکتین را به حالت طبیعی بازگردانند و باعث کوچک شدن تومور شوند.
2. جراحی: اگر داروها مؤثر نباشند یا اگر فرد به داروها حساسیت داشته باشد، جراحی ممکن است لازم باشد. جراحی برای برداشتن تومور از طریق بینی یا جمجمه انجام میشود و می‌تواند به بهبود علائم کمک کند. با این حال، جراحی مخاطراتی مانند آسیب به بافت‌های مغزی نزدیک و مشکلات هورمونی دیگر دارد.
3. پرتودرمانی: در مواردی که جراحی و داروها نتوانند تومور را کنترل کنند، پرتودرمانی ممکن است به عنوان گزینه درمانی دیگر مطرح شود. این روش با استفاده از اشعه‌های متمرکز برای کاهش اندازه تومور عمل می‌کند، اما ممکن است باعث آسیب به بافت سالم اطراف و تأثیرات طولانی‌مدت بر عملکرد هیپوفیز شود.
مدیریت بیماری
مدیریت پرولاکتینوما همچنین می‌تواند شامل تغییرات سبک زندگی باشد. استرس می‌تواند سطوح پرولاکتین را افزایش دهد، بنابراین مدیریت استرس و داشتن رژیم غذایی متعادل مهم است. علاوه بر این، مراقبت‌های پزشکی منظم برای پیگیری وضعیت سلامت و تنظیم دوز داروها یا درمان‌های جایگزین ضروری است.
پیگیری و نظارت
پس از تشخیص و شروع درمان، پیگیری‌های منظم با پزشک ضروری است. این شامل آزمایش‌های خون برای نظارت بر سطوح پرولاکتین و اسکن‌های MRI برای مشاهده تغییرات در اندازه تومور است. با نظارت مداوم، می‌توان مطمئن شد که درمان به خوبی پیش می‌رود و هرگونه تغییر در شرایط بیمار به سرعت شناسایی و رسیدگی میشود.
سخن پایانی
پرولاکتینوما، اگرچه یک بیماری جدی است، اما با درمان مناسب قابل مدیریت است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. بیماران باید با پزشک خود در تماس باشند و برای مراقبت‌های بهداشتی منظم و نظارت دقیق بر شرایط خود اقدام نمایند.
منبع: ghodadonline.ir